Z uwagi na fakt, że nietoperze występujące w Polsce są gatunkami chronionymi, uzasadnione jest każde działanie mające na celu zapewnienie im odpowiednich warunków bytowania, w celu zwiększenia populacji. W związku z tym w 2016 roku, oprócz corocznego montażu i przeglądu budek dla ptaków znajdujących się w mieście, wykonano również 100 skrzynek dla nietoperzy. Budki te zamontowano w lasach znajdujących się na terenie Opola.
Realizacja ww. zadania konsultowana była z pracownikami Katedry Biosystematyki Uniwersytetu Opolskiego, którzy wyrazili ogromne zainteresowanie. Nietoperze, jako gatunek podlegający ochronie, wymaga zastosowania wobec niego szczególnych form opieki, w związku z czym zastosowano wytrzymałe budki wykonane z ekologicznego trocinobetonu, przeznaczone specjalnie dla tego gatunku. Budki odznaczają się wysoką wytrzymałością na warunki atmosferyczne, są również skuteczne i sprawdzone, pod względem zasiedlania ich przez różne gatunki nietoperzy. Mogą być wykorzystywane, zarówno przez pojedyncze osobniki, jak i kolonie rozrodcze przez cały okres aktywności. Montaż budek odbywał się z udziałem pracowników oraz studentów Katedry Biosystematyki Uniwersytetu Opolskiego, którzy będą prowadzili monitoring zasiedlenia budek, a wyniki ww. badań będą prawdopodobnie tematem prac magisterskich studentów UO.
Budki zamontowane są w lasach komunalnych oraz kompleksie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Opole. Rozmieszczenie budek w dużym, zwartym kompleksie leśnym, o zróżnicowanych warunkach siedliskowych, daje znacznie większą szansę na zasiedlenie schronień przez nietoperze. Budki rozmieszczone zostały w następujących lokalizacjach:
1) w lesie komunalnym Obrębu Grudzice – 9 budek;
2) na terenie użytku ekologicznego „Grudzicki Grąd” – 20 budek;
3) na terenie Leśnictwa Suchy Bór między Grudzicami a miejscowością Suchy Bór – 71 budek.
W 2017 roku podjęte zostały działania, mające na celu sprawdzenie zasiedlenia budek. Stwierdzono, że dwie budki są zajęte przez samca karlika większego Pipistrellus nathusii.
W trzech budkach stwierdzono po jednym karliku większym Pipistrellus nathusii, w pięciu budkach po jednym osobniku gacka brunatnego Plecotus auritus, a w jednej – kolonię rozrodczą gacka brunatnego liczącą 10 matek z młodymi.
Karlik większy Pipistrellus nathusii
Gatunek chroniony w Polsce. Znajduje się w IV Załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE. Gatunek niezagrożony w skali Europy. Występuje w całej Polsce, choć nierównomiernie. W środkowej i południowej części kraju jest znacznie rzadszy niż w części północnej. Latem dominuje (stanowi ponad 50% udziału) w skrzynkach ptasich i nietoperzowych. Występuje głównie w okolicach lesistych, w szczególności o dobrze rozwiniętej sieci zbiorników wodnych. Kolonie rozrodcze znajdywane są przede wszystkim w szczelinach budynków, w dziuplach drzew, w skrzynkach dla ptaków i nietoperzy. Jego pokarm (nawet do 100%) stanowią drobne muchówki z rodziny ochotkowatych.
Gacek brunatny Plecotus auritus
Gatunek chroniony w Polsce. Znajduje się w IV Załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE. Gatunek niezagrożony w skali Europy. Występuje w całej Polsce, najpospolitszy nietoperz w kraju. Występuje głównie na terenach lesistych, a wśród obszarów zabudowanych głównie po ich skraju i w parkach. Kryjówkami koloni rozrodczych są najczęściej strychy budynków, skrzynki dla ptaków i nietoperzy oraz szczeliny w budynkach. Pokarmem gacka brunatnego są głównie motyle nocne i muchówki.
W pierwszym roku od powieszenia budek zasiedlenie było niskie, co jest typowe dla pierwszego okresu od rozwieszenia schronień w lasach. Stwierdzono dwa leśne gatunki nietoperzy: karlika większego oraz gacka brunatnego. Oba gatunki zaliczają się do najpospolitszych nietoperzy w lasach południowej Polski, niezagrożonych, typowych dla takich antropogenicznych schronień jakimi są skrzynki dla nietoperzy.
