Nagłe skoki napięcia mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a nawet stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa instalacji. Aby temu zapobiec, stosuje się ograniczniki przepięć, które neutralizują nadmierne napięcia i chronią urządzenia przed skutkami przepięć atmosferycznych czy łączeniowych. Na rynku dostępne są różne typy tych zabezpieczeń, a ich dobór powinien uwzględniać specyfikę danego obiektu – inne rozwiązania sprawdzą się w domu, inne w biurze, a jeszcze inne w przemyśle. W artykule przedstawimy kluczowe rodzaje ograniczników przepięć oraz podpowiemy, jak dobrać odpowiednie zabezpieczenie do konkretnego zastosowania.
Czym są ograniczniki przepięć?
Ograniczniki przepięć to urządzenia niezbędne do ochrony instalacji elektrycznych i podłączonych do nich sprzętów. Ich głównym zadaniem jest szybkie odprowadzanie nadmiernego napięcia do ziemi, zanim spowoduje ono uszkodzenia. Przepięcia mogą mieć różne źródła – od wyładowań atmosferycznych po operacje łączeniowe w sieci elektroenergetycznej. W zależności od poziomu ryzyka i specyfiki instalacji, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego rodzaju ogranicznika. Warto więc wiedzieć, jakie są klasy ograniczników i w jakich warunkach sprawdzają się najlepiej.
Jak dobrać ogranicznik przepięć do danego zastosowania?
Wybór odpowiedniego ogranicznika przepięć powinien być dostosowany do specyfiki danego obiektu. W domach jednorodzinnych i mieszkaniach najczęściej stosuje się ochronniki klasy II w rozdzielnicy głównej oraz klasy III przy urządzeniach wrażliwych, takich jak sprzęt RTV czy komputery. W biurach i obiektach komercyjnych, gdzie znajduje się wiele urządzeń elektronicznych, serwerów oraz systemów teleinformatycznych, zaleca się stosowanie kombinacji ograniczników klasy I, II i III, aby skutecznie chronić całą infrastrukturę. W przemyśle, gdzie zagrożenie przepięciami jest znacznie większe ze względu na obecność maszyn, systemów automatyki i rozbudowanej sieci zasilania, kluczową rolę odgrywają wysokonapięciowe ograniczniki klasy I i II, zapewniające kompleksową ochronę instalacji i urządzeń produkcyjnych.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze ogranicznika przepięć?
Przy wyborze ogranicznika przepięć należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów technicznych. Maksymalne napięcie pracy (Uc) określa, do jakiego poziomu napięcia urządzenie może działać bez ryzyka uszkodzenia. Poziom ochrony napięciowej (Up) wskazuje, jak skutecznie ogranicznik redukuje przepięcia, a im niższa wartość tego parametru, tym lepsza ochrona dla podłączonych urządzeń. Zdolność odprowadzania prądu udarowego (Imax) jest kluczowa dla ochronników klasy I i II, gdyż określa ich zdolność do pochłaniania energii przepięcia. Ważnym aspektem są także normy bezpieczeństwa, takie jak IEC 61643 czy PN-EN 61643, które gwarantują jakość i skuteczność urządzenia. Przy wyborze warto również kierować się renomą producenta i jakością wykonania, gdyż niskiej klasy ograniczniki mogą nie spełniać swojej roli w momencie krytycznym.
